Во триесеттите години на минатиот век, на подрачјето на Црна Гора и на Косово и Метохија, беше срамно семејството да нема машки наследник. Поради ова, најмладата ќерка честопати била воспитувана како маж, а нејзината улога била да биде поголем маж од сите мажи и никогаш да не покажува дека е родена како жена, пренесува курир.рс.
„За мене е чест да живеам како маж“, рече Стана Церовиќ, позната на балканските простори и во светот како „последната девица“, која на својот татко му даде збор дека ќе живее и ќе умре како маж иако таа е родена како жена.
„клетва“ би рекле многумина од нас, но не и Стана, која ја презеде оваа голема должност, ветувајќи целибат и целомудрие за да го носи гордото име на својот татко и да ја одржува куќата на Церовиќ.
Обичајот да се воспитува ќерка како син за да се зачува презимето се одгледувал во Албанија, Црна Гора и Косово и Метохија.
Вирџина имала неблагодарна должност да биде „машка глава“ во куќата во случај семејството да остане без машки наследници.
За оваа појава се напишани книги, публикации, филмови и репортажи, се со цел да се доближи до светот женскиот идентитет изгубен во заклетвата.
И каков живот би можела да има жена која морала да биде помажествена од сите мажи – за да ја видат како како наследник на семејството и глава на куќата?
Дали некогаш и било дозволено да се жали? Дали некогаш се осмелила да му го даде на своето срце она што го бара или да го скрие она што го сака од светот и од себе?
Стана Церовиќ секогаш гордо велела дека никогаш не зажалила за својата одлука. На поздравот „Добро попладне госпоѓо“, таа одговорила „Јас сум господин“.
Имала само една желба: кога ќе умре, на гробиштата да ја паметат како единствениот преживеан син на нејзиниот татко.
Затоа што таа беше таква. „Таа секогаш живееше како маж, никогаш не се занимаваше со женска работа“, се сеќава еднаш нејзината роднина.
Стана Церовиќ е родена во 1936 година во село во близина на Шавник во Црна Гора, како ќерка на Анда и Миливој Церовиќ. Бидејќи веќе имала три сестри и двајца браќа кои починале во детството, Стана му ветила на својот татко дека ќе живее како маж.
Почна да се облекува како машко и да се дружи само со мажи. Веќе на петгодишна возраст почнала да пуши (што било дозволено само за мажи), а на седум години интензивно работела на земјата на нејзиниот татко.
Нејзината мајка првично му се спротивставувала на сопругот затоа што и ги наметнувал машките карактеристики на нивната најмала ќерка, бидејќи тој физички ја зајакнал и ја претворил во маж, а до заклетвата на Стана постојано се обидувала да ја смени облеката и да влијае на работните места што ги извршува. Сепак, Стана веќе ги имала стекнато сите традиционално машки вештини, вклучувајќи го и пукањето.
Нејзиниот завет на целибат и ветување дека ќе ги заштити нејзината мајка, сестри и семејниот имот беа нејзиниот личен и доживотен избор. Всушност, тоа беше и единствениот начин жената да го наследи семејното богатство.
Нејзиниот живот бил типичен живот на една црногорска девица. Како заколната девица, таа ја презела улогата на маж и останала немажена и без деца во текот на целиот свој живот.
Таа долго време била глава на семејството околу кое се собрале сите, а ветувањето кое му го дала на татко и никогаш не го прекршила. Таа по нивната смрт останала во домот на нејзините родители, каде се грижела за нејзините сестри.
Таму ја зафати смртта.
Кога почина нејзината сестра Вукосава, Стана беше длабоко потресена, бидејќи токму со Вукосава го делеше доброто и лошото во семејниот дом, живеејќи како брат и сестра.
Во 2015 година, Стана била повредена од еден нејзин добиток, па на 80-годишна возраст решила да ја продаде стоката бидејќи повеќе не можела да ја чува во црногорските шуми.
Тогаш се кренала цела земја да и даде на Стана достоинствена старост. Во 2016 година, локалните власти договориле таа да се пресели во домот за стари и сиромашни во Рисно, но Стана набрзо починала. Нејзиниот живот заврши чесно, а таа почина и беше погребана како единствен преостанат машки наследник на куќата на Церовиќ.