Често слушаме постари луѓе како со љубов зборуваат за времињата на поранешна Југославија. Родените во педесеттите и шеесетите години на минатиот век со посебна носталгија се сеќаваат на тој период, нарекувајќи го „доба на Титo“. Со носталгија раскажуваат приказни од младоста.
Што и да мислиме на тој период, кога ќе погледнеме стари фотографии, нема сомнеж дека сите на нив изгледаат опуштено, безгрижно и мирно.
Носталгијата за тој период често води до сеќавања на заедништвото што постоело меѓу луѓето тогаш. Во тие денови, дружењето било важно и луѓето наоѓале радост во едноставни работи како што се разговори со соседите или одење во локалната самопослуга. Сите тие моменти придонесоа за чувство на заедница и припадност, создавајќи уникатна атмосфера што е тешко да се повтори во денешниот свет со брз ритам.
До одреден момент се сметаше дека во Југославија нема широк опсег на мода. Жените мораа да вложат максимални напори за да изгледаат убаво – затоа што полиците во продавниците беа празни! Денес, кога храбро можеме да тврдиме дека на полиците на бутиците и во нашите плакари има премногу облека, чевли и додатоци, тешко е да се поверува дека нашите баби и мајки пред 50-60 години не можеле да си дозволат нови фустани или нов пар патики еднаш месечно.
Во услови на целосен дефицит, жените носеле чевли поголемиза два броја или помали (само да се најдат), ставајќи парче вата или лепење на петиците за да не им ги исечат стапалата и раскрвават. Сите пари ги трошеле на услуги на кројач во кројачница (добриот кројач бил вреден како злато) или се шиеле сами: прво според примероци од списанието „Облека и шиење“, а малку подоцна се префрлиле на германската Бурда Моден.
Покажувајќи исклучителни дизајнерски вештини, жените во Југославија создале модни парчиња користејќи расположливи ресурси: елегантен фустан од кошулата на таткото или сопругот, тантела на блуза од навлаки за перници од тантела.
Во тоа време имаше шега дека единствената препознатлива особина за убава жена во социјалистичка Југославија е строго „максималната имагинација“. Фустаните се шиеја од завеси, понекогаш дури и од машки маици. Слични решенија применија не само обичните жени, туку и оние кои веќе беа познати.
Секоја жена знаеше неколку трикови за да го продолжи животот на нејзините скапоцени чорапи, кои во тоа време беа дефицитарни. На пример, ги ставаат во замрзнувач за да бидат поцврсти. Ако некој чорап се скинал или почнал да се распаѓа, тоа било вистинска трагедија, но никој не планирал да го фрли. На пазарот имало специјални алатки за поправање чорапи, слични на плетење. Чорапи кои не можеа да се спасат беа оставени да се носат под панталоните.
Долги години, тоа беше популарен метод кој датира од времето на војната, кога користеа пенкало со топче за да исцртаат линија на ногата што наликуваше на спој на чорап.
Фармерките „Левис“ пред триесет години претставуваа посебен шарм. Вистинските фармерки можеа да се набават само преку трговци или по огромни цени, па се користеа импровизирани средства. Најчесто луѓето оделе во странство за да купат фармерки, а токму Трст или некој друг град во Италија имале фармерки по ниска цена.
Сигурно сите кои во тоа време експериментирале во кујната сега се сеќаваат на огромните канти со вода што вриеле на шпоретот и на силниот мирис на хлор или белило, што го оневозможувало дишењето во просторијата.
