Претходните напори за борба против маларијата се потпираа на инсектициди и елиминирање на комарците што ја пренесуваат болеста, но тоа не доведе до нејзино искоренување. Наместо тоа, експертите предлагаат нов пристап – давање на комарците антималарични лекови за да се ослободат од инфекцијата и да ги спречат да ја шират болеста.
Паразитите од маларија, кои убиваат речиси 600.000 луѓе годишно, претежно деца, се пренесуваат преку женски комарци кога се хранат со нивната крв. Сегашните напори се фокусирани на убивање на комарците со инсектициди, а не на лекување на нивните инфекции со маларија.
Но, тим од Универзитетот Харвард откри два лека кои можат ефикасно да ги ослободат комарците од маларија кога ќе се апсорбираат преку нивните нозе. Долгорочната цел е мрежите за кревети да се премачкаат со коктел од лекови.
Спиењето под мрежа за кревети е еден од најуспешните начини за спречување на маларија, бидејќи комарците што ја шират најмногу ловат ноќе. Исто така, се препорачува вакцинација на деца што живеат во области со висок ризик од маларија.
Мрежите обезбедуваат физичка бариера, но тие исто така содржат инсектициди кои ги убиваат комарците кога ќе слетаат на нив. Сепак, комарците станаа отпорни на инсектициди во многу земји, па хемикалиите веќе не се толку ефикасни како што беа порано.
„Досега, навистина не се обидовме директно да ги убиеме паразитите во комарецот, бидејќи се фокусиравме на убивање на самиот комарец“, вели д-р Александра Пробст од Харвард.
Сепак, таа вели дека тој пристап „веќе не е доволен“.
Евтина и долгорочна заштита
Истражувачите ја анализирале ДНК-та на паразитот на маларија за да пронајдат можни слаби точки додека е во комарецот. Тие зеле голема база на податоци за потенцијални лекови и го стесниле списокот на 22 кандидати, кои биле тестирани со хранење на женски комарци со крв заразена со маларија.
Во својот труд во списанието Nature, научниците опишуваат два високо ефикасни лекови кои убиле 100 проценти од паразитите. Лековите биле тестирани на материјал сличен на мрежите за кревети.
„Дури и ако комарецот преживее контакт со мрежата, паразитите во него се убиваат, така што повеќе не пренесува маларија“, рече д-р Пробст.
Таа вели дека паразитот на маларија има помала веројатност да развие отпорност на овие лекови бидејќи има милијарди од нив кај заразено лице, во споредба со помалку од пет кај комарец. Лековите траат една година на мрежите, што потенцијално ги прави евтина и долготрајна алтернатива на инсектицидите, велат истражувачите.
Овој пристап е докажан во лабораторија. Следната фаза е веќе планирана во Етиопија, за да се тестира дали мрежите против маларија со овие лекови функционираат во реални услови.
Ќе бидат потребни најмалку шест години за да се завршат сите студии за да се знае дали овој пристап всушност ќе функционира.
Извор: BBC
