Еднаш неделно учесниците на проектот „Драги, живеам!“ се собираат во круг каде што сите се разбираат. Под водство на психолог, шест жени кои ги загубија своите сопрузи во војната во Украина, ја надминуваат болката од загубата.
Како беше можно да се обединат жените кои изгубиле блиски? Со какви борби се соочуваат секој ден? Како можете да ги поддржите учесниците во проектот? „Рубрика објаснува понатаму.
Алиона Прокопенко едвај се сеќава на месеците што следеа откако го изгуби својот сакан Илја. На 24 октомври 2022 година нејзиниот сопруг беше ранет на фронтот, а на 30 октомври срцето на бранителот престана да чука.
„Неколку недели по загубата, за момент стана полесно, а потоа почнаа божиќните празници. Отидов во Полска со мојата пријателка тргнавме на фронтот со автомобил со намера да работиме како волонтер“, вели Прокопенко.
По ова патување Прокопенко, била во состојба на вкочанетост и со недели се исклучила од светот. Не се сеќава многу на тоа што правела тие денови. Сопругата на бранителот била во ваква состојба се’ додека не и’ се влошило здравјето.
“Успеав да се справам со таа состојба. Тогаш си помислив: Дали мојот сопруг умре за џабе ако сега се скршам? Сфатив дека има многу жени во истата ситуација. Сакав да им помогнам”. вели Прокопенко.
По ова патување Прокопенко, била во состојба на вкочанетост и со недели се исклучила од светот. Не се сеќава многу на тоа што правела тие денови. Сопругата на бранителот била во ваква состојба се’ додека не и’ се влошило здравјето.
“Успеав да се справам со таа состојба. Тогаш си помислив: Дали мојот сопруг умре за џабе ако сега се скршам? Сфатив дека има многу жени во истата ситуација. Сакав да им помогнам”. вели Прокопенко.
Таа ја споделила оваа идеја на Јарина Герашченко, семејна пријателка, активистка и волонтер од Запорожје.
„Имав идеја за таков проект, но можеби не се осмелив да ја искажам. Има многу припадници на војската, волонтери и бранители во мојата околина.Веднаш се согласив на предлогот. Не можев да заспијам долго време ноќта по тој разговор. Во одреден момент ми се појави дека проектот треба да се вика “Драги, јас живеам!” изјави Герашченко за „Рубрика“.
Според активистката, името било избрано како апел на сопругите до нивните мртви сопрузи да посведочат дека нивната жртва не била залудна – дека тие не умреле за нивните сопруги да страдаат од тага, туку за да можат да живеат во независна Украина.
Герашченко ја презеде реализацијата на овој проект. Барајќи спонзори кои би можеле да им помогнат на жените кои ја доживуваат болката од загубата, таа се обрати до нејзината мајка и психолог, Викторија Герашченко. Специјалистот работи со воениот персонал и нивните семејства од 2014 година, кога Русија ја започна својата војна на истокот на Украина. Јарина имала идеја да одржи настан за жените кои изгубиле роднини, но нејзината мајка објаснила дека еден настан нема да биде доволен за да се подобри нивната состојба. Викторија Герашченко користи одобрени препораки. Еден од нив е програма од осум чекори што ја нуди Холандската асоцијација на психолошки услуги. Украинските специјалисти се потпираат на оваа програма од 2016 година. Овие препораки се прилагодени на реалноста на Украина и создаваат безбедна средина.
Еднодневниот настан прерасна во осумнеделен курс за жени кои ги загубија своите сопрузи. Викторија Герашченко вели дека за време на состаноците, од суштинско значење е да се сврти вниманието на внимателна поддршка за време на процесот на тагување и да се обезбеди поддршка на патот кон закрепнување.
Првиот дел од состаноците е фокусиран на загубата – учесниците се потсетуваат на борбениот пат на своите најблиски, гледаат фотографии и ги споделуваат своите чувства. Втората половина е за фокусирање на последиците од загубата и проблемите за враќање на целосното секојдневие. На пример, учесниците создаваат предмети кои ги врзуваат со починатиот. На еден од часовите, групата наслика еколошки торби за пазарење „Ти си со мене“, на кои се прикажани слики на жена и маж.
Викторија Герашченко покажува една од еколошките чанти создадени од учесниците во проектот за време на уметничката терапија
Психологот додава дека таквиот систем го балансира тагувањето. Тоа дава можност не само да се потопи во трауматски настан, туку и да размислува како да живее понатаму. По осум недели, сопругите на загинатите војници еднаш месечно ќе се среќаваат со психолог, а таа ќе продолжи да ја следи состојбата на учесниците.Првата група беше составена од шест учесници, меѓу кои беше и Прокопенко.
„Некои жени првично се согласија да учествуваат, но подоцна се премислија затоа што во општеството има многу осуда на луѓето кои изгубиле некого“, вели Герашченко.
„Јас не сум блогер, но доста сум активен на Инстаграм. Еднаш објавив објава откако ја бојадисав косата, на која добив коментар кој гласеше: „Жал ми е, можеби тоа не е моја работа, но не мислиш дека не си во вистинска состојба да поставуваш такви фотографии?“, ги споделува активистката за негативните коментари на нејзините објави. Според Прокопенко, културата на осуда е многу популарна во Украина.
Учесниците во групата во уметничка терапија
Некои учесници кои се пријавија за „Драги, живеам!“ не можеше да се вклучи во курсот затоа што, според условите на програмата, од денот на загубата мора да поминат најмалку четири месеци. Тие избраа и жени кои беа во слични возрасни категории. Оние кои не беа избрани за првата група, беа поканети во вториот круг на проектот.
Во моментов проектот нуди само офлајн часови, бидејќи програмата за поддршка што ја смислил психологот не може да се организира онлајн, бидејќи тие се длабоко лични средби.
„Генерално, подготвивме многу интересни активности за учесниците, но не откриваме што ги чека“, вели Герашченко.
Приказни од учесниците
Ирина остана сама со својата 14-годишна ќерка кога нејзиниот сакан, Виталиј Чујко по 16 години брак, беше убиен од минофрлачки оган на 26 октомври 2022 година.
„Тој секогаш велеше: „Ако ми се случи нешто, чувај ја силата за мојата ќерка“. Имаше храброст, патриотизам и жед за правда, многу ја сакаше вистината и ја бараше од сите“, изјави Ирина за „Рубрика“.
Сопругата на војникот споделува дека дознала за проект „Драги, јас живеам!“ на Фејсбук и сфатила дека сака да се приклучи.
„Сакав да се рприклучам, бидејќи во себе носам болка и целосен очај. Но, јас имам ќерка и мора да живеам и да заздравав. Сакав да видам дали овој проект може да ми помогне“, вели Ирина.
Друг учесник во проектот, Марија, вели дека го запознала својот Артјом, кој служел во Азов од 2015 година, пред четири години.
Артем Вербовски почина на 15 април 2022 година во Мариупол. Во тоа време, тој командуваше со пешадиска чета. За време на уличните битки, единицата паднала во заседа. Кога решиле да се обидат да се пробијат, војниците биле погодени од артилерија.
„Тој беше љубовта на мојот живот. Мислев дека секогаш ќе бидеме заедно . По неговата смрт едноставно се изгубив. Луѓето кои изгубиле близок просто не знаат како да живеат со тоа. Сепак, самиот Артем филозофски ја сфажаше смртта. Тој не би сакал постојано да страдам“,вели Марија.
Марија дознала за проектот од Герашченко и веднаш реши да учествува. Сопругата на паднатиот војник се надева дека проектот ќе го покаже вистинскиот начин да го почитува споменот на нејзиниот сопруг, но во исто време, да не биде заробеник на ова страдање – да живее не со болка, туку со сеќавање.
Ко-основачот и учесник во проектот, Прокопенко, вели дека се чувствува удобно во оваа група бидејќи жените ја разбираат меѓусебната тага овде.
„На нашите состаноци можете да кажете што сакате и да искажувате деструктивни мисли затоа што сте луѓе. Невозможно е да не размислувате зошто вашата сакана умрела, а не некој друг. Не посакувам смрт на никого, но овие мисли сепак се појавуваат Сакам да разговарам со некој што ќе разбере“, споделува Прокопенко.
Дополнително, додава таа, општеството не знае како да се справи со луѓето кои доживуваат загуба.
„Ме нервира фразата „издржи“ – доста ми е во последните шест месеци. Разбираш дека човек сака да те поддржи, но тешко е постојано да ги слушаш истите зборови“, продолжува Прокопенко. „Ова е мое лично мислење, би било добро да не ме третираат како инфериорен.
Понекогаш луѓето кои доживеале загуба се соочуваат со непријатни ситуации како што се пријателите и познаниците кои ги избегнуваат, се однесуваат поинаку со нив или не знаат како да разговараат со нив.
Пропенко објаснува: „Да, мојот сопруг почина, но јас сум тука; жива сум. Сè е во ред со мене. Сакам да ме третираат како нормална личност. На нашите состаноци можете да кажете што сакате и да искажете деструктивни мисли затоа што сте луѓе“, додава.
По првата група жени, Герашченко не планира да престане со помошта- таа навистина би сакала проектот „Драги, јас живеам!“ да продолжи да се развива.
„Сите партнери со кои контактирав за помош беа подготвени да го поддржат проектот. Досега немаме средства, сè правиме сами. Сите работат на волонтерска основа, но би сакал да им се заблагодарам на оние кои ни помагаат“, споделува основачот на проектот.
Доколку проектот имаше средства, вели Герашченко, би било можно да се одржат неколку паралелни групи.
„Решивме да не започнеме никакви донаторски акции – можеби во иднина. Веќе размислував за основање на акција на Patreon“, споделува Герашенко. Проектот, исто така, ќе има корист од повеќе информативна поддршка за да допре до повеќе жени за да видат дека постои таков проект и да не се плашат да се вклучат.
Страницата на проектот можете да ја најдете на Инстаграм.
Овој текст е преземен од украинскиот медиум Рубрика
Фотографии од Рубрика
Powered by TechSoup Network’s Digital Activism Program
