Поминаа осумдесет години од потпишувањето на Повелбата на Обединетите нации, со која се основа оваа меѓународна организација. Годишнината е можност да се преиспитаат целите поставени во тоа време – свет без војна, рамноправен, со почитување на човековите права и меѓународна соработка. Институтот за европски студии дискутираше за оваа тема. Говорниците не веруваат дека ќе се случат какви било промени или реформи на ОН во блиска иднина, иако основните цели на Повелбата постојано се кршат.
Два месеци пред крајот на Втората светска војна, потписниците од 50-те оригинални членки на ОН во Сан Франциско воспоставија визија за повоениот свет со основањето на Обединетите нации.
Првата цел – спасување на идните генерации од ужасите на војната – до ден-денес не е постигната.
Професорот на Правниот факултет во Белград, Александар Гајиќ, нагласува дека од основањето на ОН до денес имало стотици вооружени конфликти, но дека поминале 80 години без светска војна.
„Дали имало причина, аналитичарите ќе кажат дека веројатно имало. Сепак, тоа не се случило“, нагласува Гајиќ.
Дали е време за реформи на ОН?
И, покрај тоа, бројните прекршувања водат до раскрсница – дали треба да се промени повелбата, дали треба да се реформира меѓународната организација и начинот на донесување одлуки во нејзиното најважно тело – Советот за безбедност.
Сите три опции се тешки за спроведување поради несогласувања меѓу постојаните членки, победниците од Втората светска војна – сметаат експертите.
Пример е предлогот на Франција за ограничување на употребата на ветото. Големите сили, сепак, љубоморно го чуваат, а доказ се неодамнешните војни.
Професорот на Факултетот за дипломатија и безбедност, Михајло Вучиќ, наведува примери за конфликти на Блискиот Исток или војната во Украина.
„Земете го конфликтот во Газа, пред Меѓународниот суд на правдата се водат две или три постапки за геноцид врз Израел, кој САД го поддржуваат и ги блокираат резолуциите на Советот за безбедност што тие се обидуваат да ги осудат. Или земете ја Украина, каде што Русија блокира многу резолуции затоа што е вклучена во конфликтот и постојат основани сомневања дека нејзините воени сили вршат злосторства против човештвото“, нагласува Вучиќ.
Извор: РТС
