Грчката крајбрежна стража е виновна за смртта на десетици мигранти во Средоземното Море во период од три години, велат очевидци, меѓу кои и девет лица кои намерно биле фрлени во вода, пишува Би-Би-Си. Деветте лица се меѓу повеќе од 40 лица за кои се вели дека загинале како резултат на исфрлање од грчките територијални води или фрлени назад во морето откако стигнале до грчките острови, покажува анализа на Би-Би-Си. Грчката крајбрежна стража ги отфрли сите горенаведени наводи за овие незаконски активности, пренесува мондо.рс.
Во текот на истрагата, Би-Би-Си на поранешен офицер на грчката крајбрежна стража му покажа видео на кое се гледа како 12 лица се качуваат на брод на грчката крајбрежна стража, а потоа ги оставаат на гумени чамци. Поранешниот офицер рече дека тоа е „очигледно незаконско“ и „меѓународно злосторство“.
Грчката влада долго време беше обвинета за присилно враќање – испраќање луѓе назад во Турција, каде што преминале, што е нелегално според меѓународното право. Но, ова е првпат Би-Би-Си да го пресмета бројот на фатални инциденти од страна на грчката крајбрежна стража. Тие анализираа 15 инциденти што се случија помеѓу мај 2020 и 2023 година и забележаа дека имало вкупно 43 смртни случаи на мигранти. Нивните првични извори беа главно локални медиуми, невладини организации и турската крајбрежна стража.
Во петте инциденти кои се случиле, мигрантите изјавиле дека грчките власти директно ги фрлиле во морето. Објаснија дека дошле на грчките острови, но потоа биле „ловени“. Во неколку други инциденти, мигрантите рекоа дека биле ставени на гумени гумени чамци без мотори, кои потоа се издувале или изгледале како да се дупнати. Една од најзастрашувачките извештаи дојде од еден човек од Камерун, кој вели дека бил фатен од грчките власти по пристигнувањето на островот Самос во септември 2021 година. Тој изјави дека планира да се регистрира на грчка територија како барател на азил.
„Едвај се согласивме и полицијата дојде веднаш зад нас“, рекол мажот од Камерун. „Имаше двајца полицајци облечени во црно и други тројца во цивилна облека. Беа маскирани, им се гледаа само очите“, објаснува тој.
Тој и уште двајца, еден од Камерун и еден маж од Брегот на Слоновата Коска, биле префрлени во брод на грчката крајбрежна стража кога сè се превртело наопаку.
„Почнаа со (другиот) Камерунец. Го фрлија во вода. Човекот од Брегот на Слоновата Коска рече: „Спасете ме, не сакам да умрам“. Меѓутоа, водата го проголта“, вели тој.
Еден човек од Камерун објаснува дека киднаперите го претепале. „Ме удираа по глава. Тоа беше како да удират животно“. Додека тој продолжувал да зборува го фрлиле во вода, без појас за спасување. Тој успеал да доплива до брегот, но телата на другите двајца – Сиди Кеита и Дидие Марсијал Куаму Нана – биле пронајдени на турскиот брег. Адвокатите на преживеаните бараат од грчките власти да отворат случај за двојно убиство.
Во јуни 2023 година, преоптоварен рибарски брод се преврте пред патролен чамец на грчката крајбрежна стража. Повеќе од 700 мажи, жени и деца ги загубија животите во водата. Прашање е дали грчката крајбрежна стража е виновна за овој инцидент.
Друг човек од Сомалија изјави за Би-Би-Си како во март 2021 година бил заробен од грчката армија по пристигнувањето на островот Хиос, а потоа предаден на грчката крајбрежна стража. Тој рече дека чуварите му ги врзале рацете зад грб пред да го фрлат во вода.
„Ме фрлија врзан сред море. Сакаа да умрам“, рекол мажот.
Според неговите зборови, тој успеал да преживее плутајќи на грбот, пред да му се откачи едната рака. Сепак, морето беше разбранувано, а тројца од неговата група загинаа. На крајот успеал да доплива каде што бил забележан од турската крајбрежна стража.
Друг инцидент се случил во септември 2022 година, кога брод со 85 мигранти наишол на проблеми во близина на грчкиот остров Родос. Моторот на чамецот престанал, а Мохамед, од Сирија, рекол дека веднаш ја повикале грчката крајбрежна стража за помош – која ги качила на чамец, ги вратила во турските води и ги ставиле на чамци за спасување. Мохамед вели дека чамецот што го добил тој и неговото семејство немал правилно затворен вентил.
„Веднаш почнавме да тонеме, тие го видоа… Не слушнаа сите како врескаме, но сепак не оставија“, изјави тој за Би-Би-Си, додавајќи:
„Првото дете што умре беше синот на мојот братучед. .. непосредно пред да пристигне турската крајбрежна стража“.
Грчкиот закон им дозволува на сите мигранти кои бараат азил да го пријават своето барање на неколку острови во посебни центри за регистрација. Но, Би-Би-Си, контактиран со помош на организацијата за поддршка на мигрантите Консолидирана спасувачка група, соопшти дека тие биле уапсени пред да стигнат до центрите. Тие рекоа дека мажите очигледно оперирале тајно бидејќи биле без униформа и често маскирани.
Групите за човекови права тврдат дека илјадници луѓе кои бараат азил во Европа се нелегално вратени од Грција во Турција и им е ускратено правото да бараат азил, што е загарантирано со меѓународното право и правото на ЕУ.
Австрискиот активист Фајад Мула рече дека лично открил колку се тајни овие операции во февруари минатата година на грчкиот остров Лезбос. Возејќи кон локацијата од каде што бил известен дека насилно се враќаат мигранти, бил запрен од човек во качулка, за кој подоцна се испоставило дека работи во полиција. Тој рече дека полицијата потоа се обидела да ја избрише снимката од неговото застанување од неговата камера и да го обвини за давање отпор на полицаец.
Два месеци подоцна, на слична локација, господинот Мула успеа да го сними присилното враќање на мигрантите, за што објави Њујорк Тајмс. Групата во која имало жени и бебиња била истоварена од неозначено комбе и однесена на пристаништето до мал брод. Тие потоа биле префрлени на брод на грчката крајбрежна стража, извадени на море и оставени на сплав да пловат. Тие подоцна биле спасени од турската крајбрежна стража.
Би-Би-Си му ја покажале оваа снимка на Димитрис Балтакос, поранешниот шеф на специјалните операции на грчката крајбрежна стража. За време на интервјуто тој одбил да шпекулира што покажува видеото, додека претходно во разговорот негирал дека грчката крајбрежна стража некогаш ќе биде принудена на нешто незаконско. Како што пренесува Би-Би-Си, за време на пауза тој бил снимен како на грчки му вели на некој надвор од екранот:
„Не им кажав многу, нели? Многу е јасно, нели. Не е нуклеарна физика. Не знам зошто го направија тоа среде бел ден… Тоа е… очигледно нелегално. Тоа е меѓународно злосторство“, изјави тој за Балтакос, како што пишува Би-би-си.
Грчкото Министерство за поморски работи и островска политика изјави за Би-Би-Си дека снимката во моментов ја истражува независната Национална управа за транспарентност. Истражувачката новинарка, која е со седиште на островот Самос, вели дека почнала да се допишува со припадник на грчките специјални сили преку апликацијата за запознавање Тиндер. Новинарот Роми ван Барсен го праша повеќе за неговата работа и што се случува кога неговите сили ќе забележат чамец со бегалци. Тој одговори дека ги „враќаат“ и рече дека таквите наредби доаѓаат „од министерот“, додавајќи дека ќе бидат казнети доколку не го запрат чамецот. Грција сè уште негираше дека се случуваат таканаречените „присилни враќања“.
