На интернет просторот циркулираат серија анти-НАТО наративи поврзани со воената агресија на Русија врз Украина, а кои имаат за цел да креираат оправдување за оваа агресија така што ја обвинуваат Алијансата за воени акции. Овде спротивствуваме аргументи на пет од таквите наративи кои ја извртуваат вистината во однос на одговорноста за руската агресија врз Украина и улогата на НАТО алијансата во Европа и пошироко во светот
Пишува: Мирослава Симоновска
- НАТО е закана за светскиот мир
НАТО е одбранбена алијанса чија цел е да ги штити своите земји членки. Секоја земја која ќе се приклучи кон НАТО, се согласува на нејзините политики и принципи. Ова ја вклучува и заложбата дека НАТО не бара конфронтација и не претставува закана за Русија, како што беше и реафирмирано на Самитот во Брисел.
Проширувањето на НАТО не е насочено против Русија. Секоја суверена нација има право да ги одбере своите безбедносни констелации. По студената војна дури и Русија се согласи да гради инклузивна европска безбедносна ахритектура, преку формирањето на ОБСЕ, формирањето на Евроатлантскиот совет и други институции.
Како што пишува на страницата на НАТО, НАТО не ја нападна Грузија и НАТО не ја нападна Украина. Русија го стори тоа.
НАТО конзистентно се обраќа до Русија изминатите 30 години. Работевме заедно на теми поврзани со спречување на криминалот со наркотици, борба против тероризмот, спасување со подморници дури и во периоди кога НАТО се прошируваше. Но, во 2014 година, како одговор на руските агресивни акции против Украина, НАТО ја суспендираше практичната соработка со Русија. Не бараме конфронтација, но не можеме да го игнорираме фактот што Русија ги крши меѓународните норми, поткопувајќи ја нашата стабилност и сигурност, велат од НАТО.
Како одговор на руското користење на воена сила против Украина, НАТО испрати трупи во балтичките земји и Полска во 2016 година.
Пред Русија илегално да го присвои Крим, немаше трупи на НАТО во источниот дел од Алијансата. Како одговор на руската инвазија на Украина во 2022 година, НАТО значително ги зајакна своите позиции на одбрана, вклучително со четири нови групи во источниот дел од Алијансата. На НАТО самитот во Мадрид, сојузниците се согласија дека Русија е најзначајната и директна закана за нивната безбедност и за мирот и стабилноста на евроатлантската област. Сојузниците се согласија и во иднина да ги зајакнуваат позициите на НАТО. Но, сојузниците сепак и понатаму остануваат спремни да имаат отворени канали на комуникација со Москва за да се избегнат ризици, да се превенираат ескалации и да се зголеми транспарентноста, пишува на веб-страницата на Алијансата каде се наведени фактите за односите НАТО-Русија
НАТО постои од 1949 година, основана е набрзо по завршувањето на Втората светска војна. Целта на формирањето е да се обезбеди мирот во Европа и да се промовира соработката меѓу членките како и да се чува нивната слобода, сето тоа во контекст на спротиставување на заканата во тоа време од Советскиот Сојуз. Основачкиот документ за формирањето на НАТО ги обврзува сојузниците на демократија, индивидуална слобода и владеење на правото, како и мирно решавање на конфликтите. Исто така, се поставува темелот на идјеата за колективна одбрана, што значи дека нападот против еден сојузник е напад кон сите сојузници. Светскиот мир од почетокот на постоењето на НАТО до денес никогаш не бил под закана како денес, односно откако Русија ја нападна Украина.
2. НАТО безмилосно ги бомбардираше Србија и Сирија
На 14 април 2018 година, САД, Франција и Обединетото Кралство ги известија сојузниците за нивната заедничка воена акција од 14 април. Тие брифираа дека значителен број информации укажуваат оти сирискиот режим е одговорен за нападот врз цивили во сирискиот град Дума од 7 април истата година и дека нивната воена акција би била ограничена само врз сирискиот режим, односно неговите објекти преку кои се произведувало хемиско оружје. Трите земји сојузнички потенцираа дека практично немало друга алтернатива освен користењето на сила.
Сојузниците изразија целосна поддршка за ваквата акција која има за цел да се ослабне сирискиот режим, неговите капацитети за користење хемиско оружје и да се спречи понатамошна употреба на хемиско оружје против луѓето во Сирија. Употребата на хемиско оружје не може биде неказнета или да се нормализира, бидејќи е опасност за сирискиот народ и колективната безбедност на НАТО.
Сојузниците силно го осудуваат повторното користење на хемиско оружје од сирискиот режим и повикуваат на одговорност. Сојузниците, исто така, го повикуваат сирискиот режим да дозволи брза, издржана и непречена достапност на хуманитарната помош. И покрај дипломатските обиди тоа да се спречи, сирискиот режим, сепак, повторно и повторно користи хемиско оружје против цивили и тоа придонесе до невидено страдање од почетокот на конфликтот во 2011 година. Користењето на такво оружје е флагрантно кршење на меѓународните стандарди и норми, повеќе резолуции на Советот за безбедност на ОН, како и на конвенцијата за хемиско оружје која Сирија ја ратификуваше во 2013 година. НАТО смета дека користењето на хемиско оружје во Сирија од страна на државни и недржавни актери е закана за интернационалниот мир и сигурност, се посочува во тогашната Изјава на Северноатлантскиот совет за активностите преземени против употребата на хемиско оружје во Сирија.
Поранешна Југославија, пак, не се распадна поради НАТО. Алијансата не користеше воена сила за да ги промени границите на поранешна Југославија. Од 1992 до 1995 година, НАТО спроведе неколку воени операции во Босна, активности кои беа под мандат на Безбедносниот совет на ОН од кои и Русија беше дел.
Русија не се спротивстави на операцијата на НАТО во Либија во 2011 година. Операцијата на НАТО во Косово во 1999 следуваше после едногодишни дипломатски напори од ОН и од контактната група од која Русија беше дел, за да се заврши конфликтот. Советот за безбедност на ОН го оцени етничкото чистење во Косово и растечкиот број на бегалци како закана за меѓународната безбедност и мир. НАТО мисијата помогна да се завршат големи злоупотреби на човековите права и убиства на цивили, пишува на сајтот на НАТО.
Српската влада проценува дека во бомбардирањето од 1999 година од страна на НАТО имало 2.500 починати и 12.500 повредени лица, иако точниот број на жртви останува непознат. Според информации објавени од Humanitarian Law Centre имало 756 загинати за време на бомбардирањето. Во Украина, потврдено е дека 8.101 цивил загина од почетокот на руската инвазија до 26 февруари 2023 година. Од нив 488 се деца. Повредени се 13.479 лица. Вистинските бројки може да се повисоки. Во акциите на НАТО нема ни приближно толку многу жртви како во бомбардирањата што Русија ги спроведува во Украина.
3. НАТО е агресорска организација
НАТО никогаш нема анектирано ничија територија за разлика од Русија. која од 1993 година до денес има окупирано делови од територии на Грузија, Молдавија и Украина.
НАТО е одбранбена алијанса. Одлуката на Украина да се приклучи кон НАТО е индивидуална. Русија не може да го спречува или да влијае на овој суверен процес. Целта на Русија е да ја збуни или истошти јавноста, да не може да разликува факти од фикција. Руската кампања цели да ги зголеми геополитичките тензии меѓу Москва и Западот и да го портретира НАТО како непријател.
Самата Украина е децидна дека воената агресија е само еден од елементите на руската хибридна војна против Украина. Другите елементи се пропаганда базирана на лаги и фалсификати, економски притисоци, енергетска блокада, заплашување на украинскиот народ, сајбер напади, силно одрекување за војна против Украина и покрај големиот број на докази и обвинувања на другата страна за своите сопствени злосторства.
Во 2019 година на страницата на Министерството за надворешни работи на Украина е објавено дека руската агресија довела до големи хуманитарни катастрофи, 9.940 загинати, 23.455 повредени. Во оваа бројка се вклучени 80 деца убиени во терористички напад на 17 јули 2014 година. Околу 1.584.000 лица од Донбас и Крим се внатрешно раселени откако беа принудени да ги напуштат своите домови.
НАТО најостро ги осудува руските брутални и неиспровоцирани напади врз Украина, која како независна мирољубива и демократска земја е близок НАТО партнер. НАТО и сојузниците продолжуваат да ѝ даваат поддршка на Украина во нејзините обиди да го одржи своето фундаментално право на самоодбрана.
Откако Русија илегално ги присвои Крим и ја дестабилизираше источна Украина во 2014 година, НАТО усвои цврста позиција за целосна поддршка на украинскиот суверенитет и територијален интегритет во нејзините меѓународно признати граници. Сојузниците го осудуваат и никогаш нема да го признаат илегално и нелегитимно анектираниот Крим, пишува на сајтот на НАТО.
НАТО, исто така, ги осудува руските илегални обиди да присвои четири региони од Украина – Доњецк, Луганск, Запорожје и Керсон во септември 2022 година, што претставува најголемиот обид за насилна анексија на европска територија од Втората светска војна.
Лажниот референдум во овие региони беше изрежиран од Москва и принудно наметнат врз Украина. Тие немаат легитимитет и НАТО нема да ги признае. Овие територии се Украина и секогаш ќе бидат Украина. Огромниот број гласови Генералното собрание на ОН со кои се осудува рускиот обид за присвојување на териториите, испрати јасна и силна порака дека Русија е изолирана и дека светот е на страната на Украина, велат од НАТО.
4. Западот преку НАТО сака да го претвори целиот свет во роб на нивните интереси и економија
Економската политика на Западот во однос на глобализацијата доведе до огромен напредок и економски раст ширум светот. Бројот на лица кои живеат во екстремна сиромаштија е драстично опаднат. Тоа е показател дека не станува збор за поробување. Доколку се сака некој да се пороби економски, тогаш нема ни да му се дозволи да се развива економски.
Руската агресија во Украина доведе до масовни потреси во глобалната економија, особено на пазарите за енергенси и храна, а цените почнаа да растат. Споредено со други економски региони, европскиот регион чувствува последици од руската агресија врз Украина. Особено поради тоа што европскиот регион имаше увоз на енергенси од Русија, а Русија и Украина заедно играа важна улога во извозот на храна пред почетокот на руската инвазија.
Светската трговска организација уште во април минатата година (2022) предупреди дека инвазијата врз Украина покрај тоа што предизвика огромни човечки страдања, ја оштети глобалната трговија која ќе ги погоди најмногу најсиромашните држави.
5. Војната во Украина е отпор против воениот поход на НАТО
Не постои воен поход на НАТО и тоа особено не во и околу Украина. НАТО не е во војна со Русија и не бара конфронтација со Русија. Она што го прави НАТО е поддршка за Украина во нејзиното право на самоодбрана како што е уредено во Повелбата на ОН. НАТО презема само стриктно дефанзивни мерки за да го зајакне своето присуство во источниот дел од Алијансата.
Тоа обезбедува да нема простор за недоразбирања во Москва за нашата подготвеност да ги заштитиме нашите сојузници. Нашата основна задача е да ги заштитиме нациите безбедни. Имаме одговорност да осигуриме дека конфликтот нема да ескалира надвор од Украина зашто тоа би било уште поопасно…
Нашите вежби не се насочени кон Русија или која било друга држава, пишува на сајтот на НАТО.
Овој мит, исто така, ја игнорира географијата. Само 6 проценти од границите на руската територија се допираат со НАТО земји. Русија има копнени граници кои се граничат со 14 држави. Само пет од нив се НАТО членки. Надвор од територијата на НАТО, Алијансата има присуство со војска само во Косово и Ирак. Во Ирак мисијата на НАТО придонесува кон борбата против тероризмот и е на барање на ирачката влада со целосно почитување на суверенитетот на Ирак. Спротивно на тоа, Русија има воени бази и војници во Грузија, Молдавија и Украина без согласност од владите на овие држави. Дополнително, руската војна против Украина го наруши интернационалниот мир, стабилност и безбедност.
Овој напис е изработен во рамките проектот Промовирање на пристап до веродостојни вести за борба против дезинформации, имплементиран од Фондацијата Метаморфозис. Написот, кој е првично објавен во Вистиномер, e овозможен со поддршка на американската непрофитна фондација NED (National Endowment for Democracy). Содржината на написот е одговорност на авторот и не секогаш ги одразува ставовите на Метаморфозис, НЕД или нивните партнери.
