Засега, Владата нема сигурна алтернатива за набавка на гас за затоплување на домовите преку централно парно греење, освен набавка на природен гас од руската државна компанија „Газпром“ преку гасоводот кој доаѓа од Бугарија до Куманово. Судејќи според крајот на минатата грејна сезона, а имајќи ја предвид непредвидливоста на руската енергетска политика, ниту таа опција не е сигурна.
Како што информираат упатени извори, скопските топлани во текот на октомври го користат рускиот гас од „Газпром“ набавен преку „Макпетрол“ за обезбедување на парно греење за околу 60.000 корисници во главниот град. „Макпетрол“ и за наредниот период нуди да обезбеди природен гас за работа на скопските топлани.
Од Владата велат дека сепак очекуваат неделава да пристигнат понуди за снабдување со гас и од 2-3 други компании, кои засега не сакаат да ги именуваат. Со помош од Европската Унија и САД, со бугарските власти се прават максимални напори за да се зголеми капацитетот за транспорт на природен гас преку единствениот интерконективен гасовод меѓу Северна Македонија и Бугарија, со што би се обезбедила можност преку овој гасовод да се транспортираат дополнителни 150 милиони нормални метри кубни гас дополнително од она што го нуди руски „Газпром“.
Идејата е притисокот во интерконективниот гасовод меѓу Македонија и Бугарија да се зголеми од постојните 38-40 бари на 46 бари, со што би се овозможил транспорт на дополнителни количества на природен гас. Како што велат од Владата, се договара искористување на новиот интерконективен гасовод меѓу Бугарија и Грција што беше отворен на почетокот од месецов, како би можело да се обезбедат дополнителни количини на природен гас.
Инаку, владини извори брифираат дека понудата на лидерот на опозициската ВМРО-ДПМНЕ Христијан Мицкоски била да се обезбеди природен гас преку фирмата „ПГО“ регистрирана во Швајцарија, која што би понудила руски гас од „Газпром“ за земјава.
Исто така, Мицкоски понудил и набавка на мазут преку компанија од Република Српска – Босна и Херцеговина. Ова практично значи дека предлозите на опозициската партија биле Македонија зимава да се снабдува со природен гас и мазут од Русија преку препродавачи.
Неодамна, Радио Слободна Европа на босански јазик објави дека Босна и Херцеговина е речиси целосно зависна од руската нафта. Бидејќи земјата нема сопствена рафинерија која работи и произведува нафтени деривати, Босна и Херцеговина е целосно зависна од увоз на горива кои пак речиси во целост се од преработка на руска нафта. Рафинеријата за нафта „Брод“ во Република Српска е исто така во доминантна сопственост на руската компанија „Зарубежњефт“, но и таа повеќе од три години не произведува нафтени деривати.
Лидерот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски во вчерашното интервју за Македонската телевизија (МТВ) рече дека тој кој ги споменал имињата на фирмите немал авторизација да ги споменува контактите и постапил неетички. Како што посочи тој, компанијата која тој ја понудил била „позиција“ поврзана со снабдување со гас, без да образложи што точно тоа значи. Но, Мицкоски вели дека таа компанија наводно на состанок со владата понудила да достави гас по најмалку двојно пониска цена од сегашната.
И во однос на мазутот, Мицкоски во интервјуто за МРТ изјави дека се одржал состанок на 9 октомври во Министерството за економија, каде биле и претставници на фирмата која ја понудил тој.
Цената која ја добиле бидејќи добив авторизација можам да ја кажам е цена берзанска минус 40 евра по тон, што би значело заштеда од најмалку 80-90 евра по тон од таа што државата ја плаќа, изјави Мицкоски.
Од Владата, пак, велат дека компанијата која ја понудил Мицкоски нема доставено никаква конкретна понуда со цени ниту за гас ниту за мазут, ниту за кој било друг енергенс.
Она што лидерот на ВМРО-ДПМНЕ не го спомна во вчерашното интервју е најновиот пакет на санкции кои Европската Унија ги воведе кон Русија. Со најновите санкции земјите-членки на ЕУ се согласија да воведат ограничување на цената на руската нафта откако Москва незаконски анектираше четири региони во Украина. Дополнително, земјите од Западен Балкан не се исклучок од забраната за увоз на сирова нафта од Русија, така што Србија која има рафинерија во Панчево, нема да може во иднина да увезува руска нафта преку нафтоводот „ЈАНАФ“ што поминува низ Хрватска.
Инаку, доверливоста на Русија во снабдувањето со енергенси додатно беше влошена кон крајот на септември годинава, кога серија на експлозии предизвикаа оштетување на гасоводот „Северен поток-1“, преку кој Европа се снабдуваше со природен гас од Русија. По прекинот на испораката на руски гас преку „Северен поток-1“, рускиот претседател Владимир Путин понуди да ги продолжи испораките на природен гас преку „Северен поток-2“, што беше експресно одбиено од Германија, пишува Ал Џезира.
Покрај енергетската војна што ја води со Западот, Русија во изминатиов период се одлучи да ја ескалира воената агресија врз Украина, така што се одлучи да мобилизира 300.000 резервисти и да ги испрати на фронтот, а руски функционери во неколку наврати се заканија дека Русија ќе употреби нуклеарно оружје за да се одбрани, во исто време нелегално припојувајќи ги четирите окупирани региони на Украина кон Руската Федерација. Речиси секојдневно продолжуваат и руските напади врз цивилни, инфраструктурни и воени објекти во Украина, кои се непредвидливи по нивната големина и е прашање на време кога ваквите руски потези би можеле да испровоцираат нов пакет на санкции од меѓународната заедница кон Русија.
Назад во Северна Македонија, владини извори брифираат дека Економскиот кризен-енергетски штаб е во функција и постојано заседава. Тие велат дека до 20 октомври ќе ги чекаат понудите за набавка на природен гас за работата на скопските топлани, но и за комбинираната електрана ТЕ-ТО. Според нив, проблем се цените на природниот гас, а не неговото обезбедување, укажувајќи на надолниот тренд на цената на гасот во изминативе денови.
Од помпезно најавеното ветување од Владата на крајот од септември за соработка меѓу Србија и Македонија, засега нема ништо. Србија вчера во целост го забрани извозот на природен гас до крајот на месецот, јавува Гласот на Америка на српски јазик. Претходно, македонската влада на крајот од септември најавуваше договор меѓу Србија и Македонија за снабдување на земјава со гас за работа на комбинирана електрана „ТЕ-ТО“, во замена за продажба на дел од произведената струја на „ТЕ-ТО“ за Србија.
Да потсетиме, С. Македонија, заедно со соседните Србија и Бугарија се целосно зависни од увозот на руски гас. Македонија треба допрва да почне со изградбата на интерконективен гасовод со Грција, како би се овозможила диверзификација на изворите за снабдување со гас во земјава. На 1 октомври годинава, беше пуштен во употреба гасниот интерконектор Грција – Бугарија во присуство на претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, која порача дека овој инфраструктурен објект има голема важност во ослободувањето на зависноста на ЕУ од руски гас. Азербејџанскиот претседател Илхан Алијев на 30 септември, пак, порача дека неговата земја е подготвена да го удвои извозот на азербејџански гас во ЕУ до 2027 година, пишува Катимерини.
Овој напис е изработен во рамките проектот Промовирање на пристап до веродостојни вести за борба против дезинформации, имплементиран од Фондацијата Метаморфозис. Написот, кој е првично објавен во Вистиномер, e овозможен со поддршка на американската непрофитна фондација NED (National Endowment for Democracy). Содржината на написот е одговорност на авторот и не секогаш ги одразува ставовите на Метаморфозис, НЕД или нивните партнери.
