Најновото истражување спроведено врз 10.000 луѓе покажа дека нивото на холестерол е значително поврзано со ризикот од развој на деменција. Интересно е што проблем не претставува само високиот холестерол — туку и големите осцилации во неговото ниво со текот на годините може да го зголемат ризикот од оваа болест дури за 60%.
Дури и кога не се развива деменција, изразени промени во нивото на холестерол од година во година можат да го зголемат ризикот од опаѓање на когнитивните функции за 23%, покажуваат резултатите од студијата објавена во релевантни медицински списанија.
– Кај лицата кај кои се забележуваат големи годишни осцилации во холестеролот, треба внимателно да се следи состојбата и да се размисли за превентивни интервенции – изјави д-р Жен Џоу, истражувач од Универзитетот Монаш во Австралија и главен автор на анализата.
Научниците во студијата ги проучувале двете главни форми на холестерол:
- LDL – т.н. „лош“ холестерол (липопротеини со ниска густина), кој е поврзан со кардиоваскуларни заболувања
- HDL – т.н. „добар“ холестерол (липопротеини со висока густина)
Резултатите покажале дека големи годишни промени во нивото на LDL холестеролот може да го забрзаат когнитивното опаѓање, додека сличните осцилации во HDL холестеролот не покажале значаен ефект врз мозочната функција.
Во САД, повеќе од една четвртина од возрасната популација има зголемен LDL холестерол (повеќе од 130 mg/dl), додека ниво под 100 mg/dl се смета за оптимално, особено кај лица со срцеви заболувања или дијабетес.
Иако механизмот сѐ уште не е целосно објаснет, научниците претпоставуваат дека промените во LDL холестеролот можат да ги дестабилизираат атеросклеротските наслаги во крвните садови, што може да го зголеми ризикот од нивно затнување во мозокот и со тоа негативно да влијае врз мозочната функција.
Во шестгодишната студија учествувале испитаници во седумдесеттите години од Австралија и САД кои на почетокот немале дијагностицирана деменција. На крајот на испитувањето, деменција била дијагностицирана кај 5% од учесниците, додека кај речиси 18% биле забележани знаци на когнитивно опаѓање без формална дијагноза. Кај лица со стабилни вредности на холестерол, ризикот од овие состојби бил значително помал.
Едноставен тест на крв открива ниво на холестерол
На глобално ниво, високиот LDL холестерол бил причина за 3,72 милиони смртни случаи во 2021 година.
Стручњаците потсетуваат дека редовната контрола на холестеролот е важна за зачувување на здравјето на мозокот.
– Едноставен тест на крв може да го покаже нивото на холестерол – побарајте го тоа од вашиот лекар – советува Емили Меграт, главна сестра на Британската фондација за срце.
Таа додава дека постојат бројни начини за намалување на холестеролот:
- зголемување на физичката активност
- прекин на пушењето
- намалување на внесот на алкохол
- премин кон поздрави масти (наместо путер, колачи и преработено месо, се препорачува употреба на маслиново масло, јаткасти плодови, семки и мрсна риба)
Фото: Shutterstock
