Руската амбасада во С.Македонија ја доведува во корелација ситуацијата меѓу Крим и Косово, а клучниот аргумент на рускиот претседател, Владимир Путин, за оправдување на ратификaцијата на договорот за прием на Крим во Русија е фактот што Западот ја призна косовската декларација за независност од 2008 година. Но, во 2014 година, тогашниот косовски премиер Хашим Тачи изјави дека Русија треба да престане да го користи случајот со независноста на Косово од Србија за да го оправда нејзиниот упад на Крим, бидејќи двата настани не можат да се споредат. Експертот за источна Европа, Франц-Лотар Алтман, пак, во интервју за Дојче Веле во 2014 година ситуациите на Косово и Крим ги нарече „споредба на јаболка и портокали“
На официјалниот профил на Твитер на руската амбасада во С. Македонија беше објавена фотографија, односно графит, на кој пишува „Косово е Србија – Крим е Русија“. Со ова, како што и претходно се случувало во минатото, се доведува во корелација ситуацијата меѓу Крим и Косово, а клучниот аргумент на рускиот претседател, Владимир Путин, за оправдување на ратификaцијата на договорот за прием на Крим во Русија е фактот што Западот ја призна косовската декларација за независност од 2008 година.
Косово е Србија – Крим е Русија, пишува на графитот споделен од страна на амбасадата, а тоа е дополнето со новите анексирани територии, Луганск, Доњецк, Запорожје и Херсон.
Напомена, + 🇷🇺 = Луганск, Доњецк, Запорожје и Херсон pic.twitter.com/GFXUxN59cs
— Посольство России МК (@Russian_Emb_MKD) November 6, 2022[Извор: Официјален профил на Твитер на амбасадата на Русија во С. Македонија, Датум: 06.11.2022]
ОБРАЗЛОЖЕНИЕ:
Во 2014 година, тогашниот косовски премиер Хашим Тачи изјави дека Русија треба да престане да го користи случајот со независноста на Косово од Србија за да го оправда нејзиниот упад на Крим, бидејќи двата настани не можат да се споредат.
Рускиот лидер Владимир Путин пак, претходно ги критикуваше западните нации за, како што рече, лицемерие, велејќи дека тие го поддржале правото на Косово на самоопределување и независност од Србија, а сега (н.з. во 2014 година) им го ускратуваат правото на Крим да се одвои од Украина.
Тачи, кој ги предводеше вооружените етнички албански единици во војната од 1998 до 1999 година против белградските трупи кога Југославија се распадна, рече дека поранешната српска покраина, која стана независна во 2008 година, нема сличности со настаните во Украина.
Случајот на Косово под никакви околности не може да се спореди со случајот на Крим. Косово е единствен случај. Меѓународната заедница интервенираше по геноцидот од Србија. Ние никогаш не баравме да напуштиме една земја и да се придружиме на друга, изјави Тачи за Ројтерс.
Тој тогаш рече дека „пристапот за промена на границите и припојување територии од друга земја е погрешен пристап кој може да има последици за целиот свет“.
Во војната на Косово загинаа повеќе од 12.000 луѓе, повеќето од нив етнички Албанци, кои сочинуваа мнозинско население. Околу 800.000 бегалци, етнички Албанци (како и извесен број Срби) беа протерани од своите домови.
Независноста на Косово ја признаа 107 земји. Русија одби да го стори тоа.
Експертот за источна Европа, Франц-Лотар Алтман, во интервју за Дојче Веле во 2014 година ситуациите на Косово и Крим ги нарече „споредба на јаболка и портокали“.
Во Косово, албанското население беше, всушност, загрозено од воената акција на Србија. Имаше големи протерувања, а постоеше и опасност од геноцид. Дури потоа се интервенираше однадвор. Таа интервенција не се случи за да го направи Косово дел од Германија или од САД. Во случајот на Крим, интервенцијата на руските трупи очигледно имаше за цел да го врати Крим на Русија. Тоа е огромна разлика. Друг момент е дека руското население на Крим не е загрозено – нема страв од погроми. Тие опасности, кои во случајот со Косово навистина постоеја, не постојат со Крим, изјави Лотар Алтман.
Во анализа на новинската агенција АП што ја пренел Академик, се вели дека Косово и Крим имале неколку сличности – тие имале мнозинско население кое им припаѓа на националните малцинства.
Исто како што косовските Албанци се плашеа од репресија за време на автократското владеење на српскиот претседател Слободан Милошевиќ, така и Русите од Крим се плашеа од националистите кои ја презедоа власта во Киев. Исто како и на Косово, и на Крим големото мнозинство се изјасни во полза на сегрегација, а српското малцинство на Косово и татарското и украинското на Крим главно го бојкотираа гласањето. НАТО интервенираше на Косово, а руските трупи влегоа на Крим пред референдумот и со ова завршуваат сличностите, анализира АП.
Во врска со разликите, АП потсетува дека НАТО реагираше дури откако доби низа докази дека српското население ги малтретира албанското, додека проруските сили интервенираа на Крим иако не било забележано насилство врз етничките Руси. Западот по повлекувањето на силите на Милошевиќ од Косово таму испрати мировни трупи, додека руските трупи го зазедоа Крим пред референдумот. Потоа, Косово прогласи независност, но не се припои кон Албанија, додека Крим побара влез во Русија веднаш по референдумот. Освен тоа, Косово прогласи независност девет години откако Србија ја загуби контролата врз него и по долг дипломатски процес, додека Крим беше отцепен од Украина само неколку недели по пребегувањето на симнатиот претседател Виктор Јанукович.
Според Љубомир Фрчкоски, професор по меѓународно јавно право, сецесијата и во двата случаи не е меѓународноправен легален инструмент кој е поддржан во меѓународното право, но состојбата во Крим и Косово фундаментално се разликува во три работи – човековите права, заканата од воена сила и процесот на преговори со учество на меѓународната заедница.
Состојбата на Косово и на Крим се разликува фундаментално. Значи не во актот на референдум па сецесија, на оној формален акт на кој повикува актот за независност на автономната област Крим, туку на состојбата на човековите права, смета Фрчкоски, кој додава дека Декларацијата за независност на Косово се повикува на планот на Ахтисари како на процедура на остварување на тој процес, а во однос на човековите права дека руското малцинство во Крим било привилегирано и не било под репресија.
Од друга страна пак, втората разлика е процесот преку кој дојде до сецесија, процедурата, значи, како втора разлика. Во Крим одеше еднострано до крај – референдум, одлука и здраво! Од друга страна, Косово одеше низ еден процес на меѓународни преговори или т.н. план на Ахтисари. Значи, во самата постапка, која дојде до сецесија – меѓународната заедница беше вклучена кај Косово, а кај Крим беше изолирана, односно не постоеше, таа беше во позиција од големиот ментор на приказната, а тоа е Русија, смета професорот.
Владимир Путин формално ја комплетираше анексијата на повеќе од 15% од територијата на Украина кон почетокот на октомври годинава. Во најголемото проширување на руската територија во последниот половина век, Путин ги потпиша законите со кои Народна Република Луганск, Народна Република Доњецк и регионите Херсон и Запорожје стануваат делови од Русија.
Заедно со Крим, што Русија го анектираше во 2014, Русија сега има присвоено околу 22% од Украина, иако точните граници на четирите нови региони допрва ќе се утврдуваат.
Границите на новите субјекти на Руската Федерација ќе бидат одредени од границите кои постоеле на денот на нивното формирање и приемот во Руската Федерација, стои во документите што ги потпиша Путин.
До март 2014 година Крим беше во состав на Украина, кога пратениците во Парламентот на Автономна Република Крим со Декларацијата за независност на Крим од 11 март 2014 година прогласија независност од Украина. На референдумот одржан на 16 март 2014 година, жителите на Крим изгласаа припојување на Крим кон Русија. Украина не ги призна резултатите од овој референдум, како ни неговата легалност. На 17 март Врховниот совет на Крим ја усвоил резолуцијата за независност од Украина и се обратил до Русија за прием на Република Крим во составот на Руската Федерација, за веќе на 18 март 2014 Република Крим да влезе во составот на Руската федерација врз основа на договорот потпишан од рускиот претседател Владимир Путин и водачите од Крим.
Поради сето ова, оваа изјава што ја пренесува руската амбасада во земјава, може да се оцени како полувистинита, бидејќи има малку сличности, а многу големи разлики меѓу случувањата во Крим и во Косово.
ИЗВОРИ:
- Ројтерс (27.03.2014) – Don’t use our case to justify Crimea, Kosovo PM tells Russia [Проверено на 08.11.2022]
- Дојче Веле (12.03.2014) – Crimea is not Kosovo [Проверено на 08.11.2022]
- Академик.мк (21.03.2014) – Крим стана дел од Руската Федерацијa [Проверено на 08.11.2022]
- Академик.мк (07.04.2014) – ЕКСКЛУЗИВНО: ДЕКЛАРАЦИЈАТА ЗА НЕЗАВИСНОСТ НА КРИМ, споредена со Декларацијата за независност на Косово [Проверено на 08.11.2022]
- Сдк.мк (05.10.2022) – ПУТИН ГИ ПОТПИША ЗАКОНИТЕ ЗА АНЕКСИЈА, РУСИЈА ДОСЕГА ПРИСВОИ 22% ОД УКРАИНА [Проверено на 08.11.2022]
- Википедија – Крим [Проверено на 08.11.2022]
Оцени: Мери Јордановска
Овој напис е изработен во рамките проектот Промовирање на пристап до веродостојни вести за борба против дезинформации, имплементиран од Фондацијата Метаморфозис. Написот, кој е првично објавен во Вистиномер, e овозможен со поддршка на американската непрофитна фондација NED (National Endowment for Democracy). Содржината на написот е одговорност на авторот и не секогаш ги одразува ставовите на Метаморфозис, НЕД или нивните партнери.
