По телефонскиот разговор со Владимир Путин што го налути Доналд Трамп, американскиот претседател наводно му се јавил на Зеленски за да го праша дали може да ги нападне Москва и Санкт Петербург.
„Фајненшл тајмс“ ја откри содржината на разговорите меѓу Доналд Трамп и Володимир Зеленски на почетокот на јули, во кои американскиот претседател наводно го прашал украинскиот претседател дали има способност да ѝ наштети на Москва.
Доналд Трамп приватно ја охрабри Украина да ги засили нападите длабоко на руска територија и отиде дотаму што го праша Володимир Зеленски дали може да ја нападне Москва доколку САД обезбедат оружје со долг дострел, според луѓе запознаени со дискусиите, како што објави „Фајненшл тајмс“.
Разговорот се одржал за време на телефонски разговор меѓу лидерите на САД и Украина на 4 јули и претставува радикална промена од претходниот став на Трамп за војната и неговите ветувања за повлекување на САД од странски конфликти.
„Володимир, можеш ли да стигнеш до Москва?“
Иако е нејасно дали Вашингтон ќе испорача такво оружје, дискусијата открива растечко незадоволство на Трамп од одбивањето на Путин да учествува во разговорите за прекин на огнот во Украина, предложени од американскиот претседател, кој претходно вети дека ќе „ја заврши војната за еден ден“.
Разговорот со Зеленски беше поттикнат од претходниот телефонски повик, на 3 јули, меѓу Трамп и Путин, кој Трамп го опиша како „лош“.
Две лица информирани за содржината на разговорот меѓу Трамп и Зеленски рекоа дека американскиот претседател го прашал својот украински колега дали може да нападне воени цели длабоко на руска територија доколку му обезбедат соодветно оружје.
„Володимир, можеш ли да ја посетиш Москва?… И Санкт Петербург исто така?“, праша Трамп, според изворите.
Зеленски наводно одговорил: „Апсолутно. Ако ни го дадете оружјето, можеме.“
Трамп наводно ја поддржал идејата, велејќи дека тоа е стратегија што „ќе ги натера да ја почувствуваат болката“ и ќе го принуди Кремљ да седне на преговарачка маса, според истите извори.
Западен функционер информиран за повикот рече дека дискусијата одразува растечка подготвеност на западните сојузници на Украина да ѝ обезбедат оружје со долг дострел што би можело да „ја донесе војната кај московјаните“ – чувство, според него, сега го делат и американските функционери. Белата куќа и канцеларијата на Зеленски не одговорија на барањата за коментар.
Разговорот меѓу Трамп и Зеленски доведе до изготвување список на потенцијално оружје, кој американските претставници му го предадоа на украинскиот претседател во Рим минатата недела, според три извори.
На состанокот со американските одбранбени претставници и медијатори од земјите членки на НАТО, Зеленски доби список на системи за удар со долг дострел што би можеле да стигнат до Украина преку трансфер од трети земји.
Овој механизам би му овозможил на Трамп да го заобиколи замрзнувањето на американската воена помош од страна на Конгресот со одобрување на продажбата на оружје на европските сојузници, кои пак би го обезбедиле за Украина.
Украина наводно побарала ракети „Томахавк“ – прецизни крстосувачки ракети со дострел од околу 1.600 километри. Сепак, и администрациите на Трамп и на Бајден изразија загриженост за недостатокот на воздржаност од страна на Киев, изјави лице запознаено со списокот.
Оружјето што се разгледува за давање на Зеленски
На состанокот во понеделник во Овалната соба со генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, Трамп објави план за снабдување на Украина со системи за воздушна одбрана „Патриот“ и пресретнувачки ракети, но не откри други испораки на системи за оружје.
Трамп рече дека е „многу незадоволен“ од Русија и нејзиниот претседател поради недостатокот на напредок кон договор за завршување на војната. „Разочаран сум од Путин бидејќи мислев дека ќе имаме договор пред два месеци.“
Дмитриј Медведев, заменик-претседател на Рускиот совет за безбедност и поранешен претседател, саркастично коментираше: „Трамп му постави театрален ултиматум на Кремљ… Русија не беше заинтересирана“, напиша тој на платформата X (порано Твитер).
Две од лицата информирани за разговорот Трамп-Зеленски изјавија дека меѓу разговараните оружја бил и ракетниот систем „Атакми“ (Тактички ракетен систем на армијата).
Украина веќе ги користеше ракетите „Атакми“ испорачани од САД, со дострел до 300 км, за да погоди цели на окупирана територија и подлабоко во Русија. Тие се лансираат од системите HIMARS, испорачани од администрацијата на Бајден. Сепак, нивниот дострел не е доволен за да стигнат до Москва или Санкт Петербург.
Како ќе реагира Москва?
Русија постојано се закануваше дека ќе возврати со одмазда против западните цели за снабдувањето со напредно оружје на Украина, но не презеде такви мерки.
Кога Украина за прв пат употреби ракети „Атакми“ за да нанесе удар врз воени цели на руска територија минатиот ноември, Путин изјави дека војната „добила елементи од глобален карактер“ и одговори со пробно лансирање на „Орешник“, експериментална ракета со среден дострел, во градот Днепар.
Рускиот претседател рече дека Москва има право да „го користи своето оружје против воени инсталации на земји кои дозволуваат нивното оружје да се користи против нашите инсталации, и ако агресивните дејствија ескалираат, ние ќе одговориме подеднакво решително и симетрично“.
По нападите со ракетите „Атакми“, Русија објави ревидирана нуклеарна доктрина со која се намали прагот за нивна употреба. Промените би можеле дури и да вклучуваат нуклеарен прв удар врз САД, Велика Британија и Франција – трите нуклеарни сили на НАТО – како одговор на ракетите „Атакмс“ и „Сторм Шедоу“.
САД повремено ја предупредуваа Украина да не користи такво оружје за напади во Русија, но овие резерви се чини дека се намалуваат.
Украина се потпира првенствено на домашно произведени дронови со долг дострел за да напаѓа воени цели длабоко во Русија.
Трамп постави 50-дневен ултиматум до Путин за Украина. Нивниот најсмел напад се случи на почетокот на јуни, кога безбедносната служба на СБУ лансираше рој самоубиствени дронови кои беа транспортирани во Русија скриени во монтажни куќи и ја нападнаа руската флота стратешки бомбардери. Авионите беа користени за бомбардирање на украинските градови. Најмалку 12 беа уништени или сериозно оштетени. Киев ја нарече операцијата „Пајажина“.
