Украинските земјоделци пред секоја нова сезона се соочуваат со проблемот со минираните полиња и предизвици на пазарот. Последиците ќе се почувствуваат долго по војната. Рубрика ги разгледува главните проблеми на земјоделскиот сектор и што прават земјоделците за да најдат решенија.
Што е проблемот?
Минирани земјишта, губење на земјиште, опрема, земјоделски култури и затегнати коридори за жито беа само дел од предизвиците со кои се соочија украинските земјоделци во 2022 година, а земјоделската 2023 година се обликува да биде не помалку стресна за земјоделскиот сектор во Украина. Сепак, одржувањето на безбедноста на храната е клучна цел за украинските земјоделци.
Во текот на 2023 година над 170.000 квадратни километри од украинската територија остануваат опасни поради остатоците од војната како нагазни мини и неексплодирани гранати. Сузана Хрихоренко, директорката на Здружението за семиња на Украина, рече дека сеидбата ќе се врши само на делот од ослободената територија на Украина, бидејќи напорите за деминирање имаат приоритет на критичните инфраструктурни објекти, а земјоделците можат само да чекаат, бидејќи нивните ниви се празни. Делови на регионите Керсон, Миколаев и Харков беа најпогодени од мини.
Земјоделците во регионот Керсон за Њујорк Тајмс изјавија се сигурни дека окупаторите намерно ги разораа украинските полиња за да и наштетат на индустријата и да ја поткопаат безбедноста на храната.
„Обично, земјоделците се движат околу опасните области, ги обележуваат местата каде што забележале мини, а потоа, на сопствен ризик, ги садат полиња што им се чинат безбедни “, вели Хрихоренко.
Според украинското Министерство за земјоделство, во 2023 година околу 24 отсто од земјиштето, што е речиси седум милиони хектари, останаа непосеани.
За да се разбере значењето на земјоделството, како област, треба да се забележи дека Украина ја изгради својата земјоделска доминација благодарение на нејзините огромни земјишта и многу плодните црни почви , наречени Чернозем, кои покриваат две третини од нејзината територија. Украинското земјоделство беше една од главните цели на Русија, која присвои 19,3% од обработливото земјиште на Украина , вклучително и некои од најплодните земјишта и земјоделски култури, предизвикувајќи загуби од 80 милијарди долари . Земјоделството останува клучна компонента на украинската економија и главната индустрија на Украина, со над 50% од извозот. Со своите 8.600 средни фарми, Украина е водечки производител на житарки, давајќи 32 милиони тони пченица, 42 милиони тони пченка и 9,4 милиони тони јачмен во 2021 година. Украина е исто така најголемиот светски производител и извозник на сончогледово масло.
Недостаток на средства
Фармата Веселка се наоѓа во регионот Дњепропетровск, на 50 километри од линијата на непријателствата. Заменик-шефот на претпријатието, Марина Сушко , вели дека заедницата не била подложена на редовно непријателско гранатирање, па земјоделците можеле да продолжат со работа без прекин и минатата и оваа година. Иако инвестициите беа скратени, Веселка и покрај војната можеше да продолжи да работи.
Најголемиот предизвик за нив, како и за повеќето земјоделци во Украина, е врзување крај со крај со обезбедување на пари за сеидбената сезона во 2023 година.
„Најблаго кажано, поради ниските цени за продажба на жито и техничките култури во 2022 година, нашата компанија продаде мал број производи од сопствено производство – исклучиво за покривање на итните потреби“, споделува Сушко. „Поголемиот дел од производите останаа во складиште за продажба“.
Земањето заем од банка е исто така потешко за претпријатието. Со оглед на известувањето, банките сметаат дека е ризично да позајмуваат на клиент кој не остварува профит. Пресметката на лимитите за кредитирање се врши автоматски, според наведените параметри, вклучувајќи ја и добивката за одреден период.
Алгоритмите што банките ги користат за донесување одлуки за кредитирање не ги земаат особено во предвид спецификите на земјоделските претпријатија, ниту условите уникатни за воено време. Минатата година Веселка се обиде што подолго да се приспособи по продавница за да чека атрактивна продажна цена. Но, бидејќи банката, вели Сушко, не била задоволна од приходите, годинава не ѝ било одобрено финансирање.
Фотографија на поле полно со кратери од руски гранати од воздушна перспектива
Команијата Веселка ќе треба да ги приспособи своите бизнис планови и да користи помалку тешка механизација и ѓубрива – што ќе ги намали трошоците на краток рок, но ќе влијае на нејзиниот иден производствен капацитет, вели Сушко.
„Сè поскапе… освен земјоделските производи“
Исто така, поради недостиг на финансии, променета е процедурата за подготовка за сеидба. Ако пред војната земјоделците однапред купуваа семенски материјал наесен, сега го купуваат напролет, непосредно пред сеидбата чекајќи олеснување на цените кои се зголемија во просек за 15-20%. Андриј Остапенко , директор на Арт-Агро, компанија за пестициди и сопственик на мала фарма, вели дека профитните маржи биле особено погодени од дефектот на логистичките патишта поради војната.
Малите фармери ги преместуваа своите производи преку локални транспортери, кои ги товареа во возови кои летаат за пристанишните градови Одеса или Миколаев, на југот на Украина. Оттаму, житото пловело до светските трговски патишта со бродови.
„Сега кога редовната рута на железничкиот и поморскиот транспорт е нарушена поради руската окупација на југот на Украина и делумната блокада на нејзините територијални води – логистиката стана многу поскапа. Додека излегувањето на украинското жито на пазарот преку поморските трговски патишта ги чинеше производителите во просек по 35 долари по тон – житото транспортирано по пат може да чини и до 100 долари по тон“, објаснува Остапенко.
Властите на Украина и меѓународните партнери ги преземаат сите неопходни мерки за успешен извоз на жито во странство. И покрај напорите на украинските власти и меѓународните партнери да се задржи трговијата, Русија продолжува да го наметнува своето поморско присуство во територијалните води на Украина и да задржува комерцијални бродови за вонправна „инспекција“. Иако се далеку од бојното поле, овие акти на агресија имаат значително влијание врз украинските производители и трговци.
Овој текст е преземен од украинскиот медиум Рубрика
Фотографии од Рубрика
Powered by TechSoup Network’s Digital Activism Program
